दादरा नगर हवेली मराठी माहिती | Dadra and Nagar Haveli information in marathi

Dadra and Nagar Haveli information in marathi : दादरा आणि नगर हवेली हा भारतातील आठ केंद्रशासित प्रदेशांपैकी एक केंद्रशासित प्रदेश आहे. याच्या उत्तरेला गुजरात राज्य तर इतर तिन्ही दिशांना महाराष्ट्र राज्य आहे. 2011 च्या जनगणनेनुसार दादरा आणि नगर हवेलीची लोकसंख्या 3,42,853 एवढी आहे तर क्षेत्रफळ 491 चौ.किमी आहे. येथील साक्षरतेचे प्रमाण 77.65 टक्के आहे. गुजराती व मराठी ह्या येथील प्रमुख भाषा आहेत. तसेच भात व रागी ही येथील प्रमुख पिके आहेत. आजच्या या पोस्टमध्ये आपण दादरा नगर हवेली मराठी माहिती (Dadra and Nagar Haveli information in marathi) जाणून घेणार आहोत.

दादरा नगर हवेली मराठी माहिती (Dadra and Nagar Haveli information in marathi)

केंद्रशासित प्रदेश	दादरा आणि नगर हवेली
स्थापना	11 ऑगस्ट 1961
राजधानी	सिल्वास
सर्वात मोठे शहर	सिल्वास
लोकसंख्या	3,42,853 (2011)
क्षेत्रफळ	491 किमी
भाषा	मराठी आणि गुजराती

हा पूर्वी केंद्रशासित प्रदेश होता आणि आता दादरा आणि नगर हवेली आणि दमण आणि दीव या केंद्रशासित प्रदेशांचा भाग आहे. या प्रदेशावर 1779 पर्यंत मराठ्यांची आणि नंतर 1954 पर्यंत पोर्तुगीज साम्राज्याची सत्ता होती. 11 ऑगस्ट 1961 रोजी या संघाचा भारतात समावेश झाला. 2 ऑगस्ट हा दिवस दादरा नगर हवेली मुक्ती संग्राम दिवस म्हणून साजरा केला जातो.

दादरा आणि नगर घवेली हे प्रामुख्याने ग्रामीण भाग आहेत ज्यात 62% पेक्षा जास्त आदिवासी राहतात. या केंद्रशासित प्रदेशाचा 40 टक्के भाग राखीव जंगलांनी व्यापलेला आहे, जेथे विविध प्रकारच्या वनस्पती आणि प्राण्यांचा अधिवास आहे. समुद्रकिनाऱ्यापासून जवळ असल्यामुळे येथे उन्हाळ्यात तापमानात फारशी वाढ होत नाही.

दमगंगा ही येथील मुख्य नदी आहे जी अरबी समुद्राला मिळते. दादरा आणि नगर हवेलीचा बहुतांश भाग डोंगराळ आहे. त्याच्या पूर्वेला सह्याद्री पर्वत रांग आहे. राज्याच्या मध्यवर्ती भागात एक सपाट प्रदेश आहे ज्याची माती खूप सुपीक आहे. दमणगंगा नदी पश्चिम किनार्‍यापासून 64 किमी अंतरावर घाटातून उगम पावते, दादरा आणि नगर हवेली ओलांडून दमण येथे अरबी समुद्राला मिळते.

दादरा नगर हवेली इतिहास (Dadra and Nagar Haveli history)

दादरा आणि नगर हवेलीचा इतिहास आक्रमक राजपूत राजांकडून कोळी सरदारांच्या पराभवापासून सुरू होतो. 18 व्या शतकाच्या मध्यात मराठ्यांनी राजपूतांचा पराभव करून आपली सत्ता स्थापन केली. मराठे आणि पोर्तुगीज यांच्यातील प्रदीर्घ संघर्षानंतर डिसेंबर 1779 रोजी मराठा पेशवा माधवराव द्वितीय यांनी या प्रदेशातील 79 गावे पोर्तुगीजांना 12000 रुपये ची महसूल भरपाई म्हणून सुपूर्द केली होती.

2 ऑगस्ट 1954 रोजी मुक्त होईपर्यंत पोर्तुगीजांनी या प्रदेशावर राज्य केले. 1954 ते 1961 पर्यंत, या राज्याने जवळजवळ स्वतंत्रपणे काम केले, जे ‘स्वतंत्र दादरा आणि नगर हवेली प्रशासन’ द्वारे चालवले जात होते. पण 11 ऑगस्ट 1961या दिवशी हे राज्य भारतीय संघराज्यात सामील झाले आणि तेव्हापासून भारत सरकार याला केंद्रशासित प्रदेश म्हणून ओळखते.

पोर्तुगालच्या तावडीतून हा प्रदेश मुक्त झाल्यानंतर ‘वरिष्ठ पंचायत’ ही प्रशासनाची सल्लागार संस्था म्हणून कार्यरत होती परंतु ती 1989 मध्ये विसर्जित करण्यात आली आणि अखिल भारतीय स्तरावरील घटनादुरुस्तीनुसार दादरा आणि नगर हवेली जिल्हा पंचायत आणि अ. 11 ग्रामपंचायतींची राज्य परिषद स्थापन करण्यात आली.

दादरा मुक्ती

फ्रान्सिस मस्करेन्हास आणि विमान देसी यांच्या नेतृत्वाखालील युनायटेड फ्रंट ऑफ गोअन्सच्या सुमारे 15 सदस्यांनी 22 जुलै 1954 च्या रात्री दादरा पोलिस स्टेशनवर हल्ला केला. त्यांनी उपनिरीक्षक अनिसेतो रोसारियो यांची हत्या केली. दुसऱ्याच दिवशी पोलीस चौकीवर भारतीय तिरंगा फडकवण्यात आला आणि दादरा मुक्त प्रांत घोषित करण्यात आला. दादरच्या प्रशासनासाठी जयंतीभाई देसी यांना पंचायतीचे प्रमुख करण्यात आले होते.

• गोवा मुक्ती दिवस माहिती मराठी – goa liberation day information in marathi

दादरा आणि नगर हवेली पाहाण्यासारखी ठिकाणे

घनदाट जंगल आणि अनुकूल हवामान पाहता येथील पर्यटन क्षेत्राला अधिक प्राधान्य देण्यात आले आहे. प्रवाशांना राहण्यासाठी अनेक हॉटेल्स आणि रिसॉर्ट्स आहेत. पर्यटनाला चालना देण्यासाठी दरवर्षी तारपा महोत्सव, पतंग महोत्सव आणि जागतिक पर्यटन दिन इत्यादी कार्यक्रम आयोजित केले जातात. पर्यटन स्थळ असण्यासोबतच हे एक महत्त्वाचे औद्योगिक केंद्र देखील आहे.

1. दुधनी तलाव
2. स्वामीनारायण मंदिर
3. नक्षत्र बाग
4. वनगंगा तलाव उद्यान
5. आयलंड गार्डन दादरा पार्क
6. सिल्वासा आदिवासी संग्रहालय

वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)

सारांश (Summary)

तर मित्रांनो आजच्या या पोस्टमध्ये आपण दादरा नगर हवेली मराठी माहिती (Dadra and Nagar Haveli information in marathi) जाणून घेतली. दादरा नगर हवेली माहिती (Dadra nagar haveli mahiti marathi) तुम्हाला कशी वाटली हे कमेंट मध्ये नक्की सांगा. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांना पण नक्की शेअर करा.