sindhutai sapkal information in marathi : सिंधुताई सपकाळ या भारतीय सामाजिक कार्यकर्त्या होत्या. त्या विशेषतः भारतातील अनाथ मुलांचे संगोपन करण्याच्या कार्यासाठी ओळखल्या जातात. त्यांना 2021 मध्ये सामाजिक कार्य श्रेणीत पद्मश्री पुरस्काराने सन्मानित करण्यात आले. त्या विशेषतः भारतातील अनाथ मुलांचे संगोपन करण्याच्या कार्यासाठी ओळखल्या जातात. आजच्या या पोस्टमध्ये आपण सिंधुताई सपकाळ यांच्याविषयी माहिती (sindhutai sapkal information in marathi) जाणून घेणार आहोत.
सिंधुताई सपकाळ यांच्याविषयी माहिती (sindhutai sapkal information in marathi)
| नाव | सिंधुताई सपकाळ |
| जन्म | 14 नोव्हेंबर 1947 |
| मृत्यू | 4 जानेवारी 2022 |
| राष्ट्रीयत्व | भारतीय |
| टोपणनाव | चिंधी |
सिंधुताईंचा जन्म 14 नोव्हेंबर 1948, वर्धा जिल्ह्यातील पिंप्री मेघे गावात आणि ब्रिटीश भारतातील बेरार येथील अभिमन्यू साठे या गुराख्याच्या घरी झाला. एक अवांछित मूल असल्याने, त्यांचे नाव चिंधी (“फाटलेल्या कापडाचा तुकडा”) ठेवले. अत्यंत गरिबी, कौटुंबिक जबाबदाऱ्या आणि लवकर लग्न यामुळे त्यांना चौथी इयत्ता उत्तीर्ण झाल्यानंतर शाळा सोडावी लागली.
विवाह वयाच्या 9 व्या वर्षी वयाने 26 वर्षांनी मोठे असलेल्या श्रीहरी सपकाळ यांच्याशी झाला. घरी प्रचंड सासुरवास होता. कुटुंबात शैक्षणिक वातावरण नाही. जंगलात लाकूडफाटा, शेण गोळा करताना सापडलेले कागदाचे तुकडे माई घरी आणायच्या आणि उंदराच्या बिळांत लपवून ठेवायच्या.
- Biography of Fearless Dharmaveer Anand Dighe Saheb
ममता बाल सदन
अनाथ मुलांना सांभाळून त्यांच्या जीवनाला दिशा देण्यासाठी सिंधुताई यांनी ममता बाल सदन संस्थेची स्थापना केली. 1994 साली पुण्याजवळ पुरंदर तालुक्यात कुंभारवळण या गावात ही संस्था सुरु झाली. आपली कन्या ममता हिला दगडूशेठ हलवाई संस्थेच्या माध्यमातून शिक्षणासाठी सेवासदन येथे दाखल केले आणि त्यांनी इतर अनाथ आणि बेवारस मुलांना आधार दिला.
येथे लहान मुलांना सर्व शिक्षण दिले जाते. त्यांच्या भोजन, कपडे अन्य सुविधा यांची उपलब्धता संस्थेकडून केली जाते. शिक्षण पूर्ण झाल्यावर येथील मुले आर्थिकदृष्ट्या स्वावलंबी होतील यासाठीही त्यांना मार्गदर्शन दिले जाते. आर्थिक दृष्ट्या स्वयंपूर्ण झाल्यावर या युवक युवतींना योग्य जोडीदार शोधून देणे आणि त्यांच्या विवाहाचे आयोजन करणे हे कार्यही संस्थेकडूनच केले जाते. अशी सुमारे 1050 मुले या संस्थेत राहिलेली आहेत.
सिंधुताई सपकाळ यांना मिळालेले पुरस्कार
सिंधुताईंना सुमारे 750 राष्ट्रीय आणि आंतरराष्ट्रीय पुरस्कार मिळाले आहेत.
- पद्मश्री पुरस्कार (2021)
- महाराष्ट्र शासनाचा डॉ. बाबासाहेब आंबेडकर समाज भूषण पुरस्कार (2012)
- महाराष्ट्र शासनाचा ‘अहिल्याबाई होळकर पुरस्कार’ (2010)
- मूर्तिमंत आईसाठीचा राष्ट्रीय पुरस्कार (2013)
- आयटी प्रॉफिट ऑर्गनायझेशनचा दत्तक माता पुरस्कार (1996)
- शिवलीला महिला गौरव पुरस्कार
- पुणे विद्यापीठाचा ‘जीवन गौरव पुरस्कार’
- सिंधुताईंच्या जीवनावर आधारलेला मी सिंधुताई सपकाळ हा मराठी चित्रपट प्रदर्शित झाला आहे. त्यात तेजस्विनी पंडित यांनी सिंधुताईंची भूमिका साकारली आहे.
सिंधुताई सपकाळ यांचे कार्य
सिंधुताईंनी आपले संपूर्ण आयुष्य अनाथांसाठी समर्पित केले आहे. म्हणूनच तिला “माई” (आई) म्हणतात. त्यांनी 1050 अनाथ मुले दत्तक घेतली आहेत. आज त्यांच्या कुटुंबात 207 जावई आणि 36 सून आहेत. 1000 पेक्षा जास्त नातवंडे आहेत. त्यांची स्वतःची मुलगी वकील आहे आणि त्यांनी दत्तक घेतलेली अनेक मुले आज डॉक्टर, इंजिनीअर, वकील आहेत आणि त्यातील अनेक स्वतःचे अनाथाश्रम देखील चालवतात.
सिंधुताईंचे पती 80 वर्षांचे झाल्यावर ते त्यांच्याकडे राहायला आले. सिंधुताईंनी पतीला मुलगा म्हणून स्वीकारले आणि आता ती फक्त आई आहे. आज ती अभिमानाने सांगत होती की तो (तिचा नवरा) तिचा मोठा मुलगा आहे. सिंधुताई कविताही लिहितात. आणि त्यांच्या कवितांमध्ये जीवनाचे संपूर्ण सार सामावलेले आहे. पतीने काढल्यानंतर आईने घरात साथ दिली असती तर आज ती इतक्या मुलांची आई झाली नसती, असे सांगून त्या आईबद्दल कृतज्ञता व्यक्त करतात.
सिंधुताई सपकाळ यांचे निधन
आयुष्यभर अनाथांसाठी सेवाकार्य करणाऱ्या भारतीय सामाजिक कार्यकर्त्या सिंधुताई सपकाळ यांचे ह्रदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले. त्यांचे आजचे वय 75 इतके आहे. काल दिनांक 4 जानेवारी रात्री 8 वाजून 10 मिनिटांनी त्याचे ह्रदयविकाराच्या झटक्याने निधन झाले.
तुम्हाला हेही वाचायला नक्की आवडेल
वारंवार विचारले जाणारे प्रश्न (FAQ)
सिंधुताई सपकाळ यांचा जन्म कोणत्या जिल्ह्यात झाला?
वर्धा जिल्ह्यातील पिंप्री मेघे गावात
सिंधुताई सपकाळ यांच्या मुलीचे नाव काय आहे?
सिंधुताई सपकाळ यांच्या मुलीचे नाव ममता असे आहे.
सारांश (Summary)
मित्रांनो आजच्या या पोस्टमध्ये आपण सिंधुताई सपकाळ यांच्याविषयी माहिती (sindhutai sapkal information in marathi) जाणून घेतली. सिंधुताई सपकाळ माहिती मराठी (Sindhutai Sapkal mahiti marathi) तुम्हाला कशी वाटली हे कमेंट मध्ये नक्की सांगा. जर तुम्हाला ही माहिती आवडली असेल तर तुमच्या मित्रांनाही नक्की शेअर करा.
